Το ζήτημα της Υγείας είναι πολυδιάστατο και δεν μπορεί να περιοριστεί σε μία μόνον
οπτική γωνία, παρόλα αυτά θα προσπαθήσουμε εδώ να δώσουμε μερικές απόψεις με βάση
την επιστήμη, την φιλοσοφία και την επιστήμη της Γιόγκα και την αρχαία ελληνική
μυθολογία.
Αρχικά, στο ερώτημα τι είναι ‘υγεία’ μπορούμε να σκεφτούμε την κατάσταση ομοιόστασης
ενός ζωντανού οργανισμού, ο οποίος σημειώνει φυσιολογικές τιμές στα χαρακτηριστικά
του, ως σύνθετο προσαρμοστικό σύστημα οργάνων,
σε σχέση με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται.
Όταν η κατάταση ομοιόστασης δεν μεταβάλλεται ή διαταράσσεται υπάρχει υγεία του
οργανισμού σε φυσικό επίπεδο.
Οι ζωντανοί οργανισμοί είναι ανοιχτά συστήματα που καταναλώνουν ενέργεια για να
ζήσουν και περιορίζουν την εντροπία του περιβάλλοντος για να εξασφαλίσουν ομοιόσταση
σε ένα σταθερό περιβάλλον. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, παρουσιάζουν ομοιοστασία.
[ Η ομοιοστασία εκδηλώνεται σε κυτταρικό επίπεδο, μέσω της συντήρησης σταθερής
εσωτερικής οξύτητας (pH). Σε επίπεδο οργανισμού, τα θερμόαιμα ζώα διατηρούν μια σταθερή
εσωτερική θερμοκρασίας σώματος. Σε επίπεδο οικοσυστήματος, όταν για παράδειγμα, τα
επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας ανεβαίνουν, τα φυτά έχουν, θεωρητικά, την
ικανότητα υγιούς ανάπτυξης, κι έτσι μπορούν να απομακρύνουν μεγαλύτερη ποσότητα
διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Οι ιστοί και τα όργανα μπορούν επίσης να
διατηρήσουν ομοιοστασία. ]
Μέσα από το πρίσμα της επιστήμης της Βιολογίας η οποία μελετά όλους τους ζωντανούς
οργανισμούς, θα διαπιστώσουμε ότι η υγεία ενός οργανισμού μεταβάλλεται και
επηρεάζεται σε σχέση με το περιβάλλον στο οποίο αυτός εκτίθεται και υπάρχει.
Στις μέρες μας, με τον όρο ‘υγεία’ εννοούμε πολλές φορές να λειτουργούν όλα ομαλά με την
απουσία ασθένειας, νοσήματος ή πόνου σωματικού καθώς και ψυχονοητικού.
Εάν όμως εξετάσουμε συνολικά την ιστορία της ζωής στον πλανήτη γη
συμπεριλαμβανομένου του οικοσυστήματος το οποίο διατηρούμε και στο οποίο ζούμε,
μπορούμε πραγματικά να θεωρήσουμε τον εαυτό μας υγιή ;
Εδώ τώρα θα μεταφερθούμε στο πιο φιλοσοφικό σκέλος της εργασίας αυτής.
Μπορούμε με βάση ένα περιβάλλον που ασθενεί να θεωρήσουμε τον εαυτό μας υγιή;
Στην αρχαία ελληνική μυθολογία, η Υγεία (αρχ. Υγιεία) ήταν αρχαιοελληνική θεότητα,
προσωποποίηση της υγείας σώματος αλλά και της ψυχής. Ωστόσο, ενώ ο Ασκληπιός
συνδέεται άμεσα με την θεραπεία των ασθενειών, η θεά συνδέθηκε με την πρόληψη των
ασθενειών και τη διατήρηση της κατάστασης της υγείας.
Η σκέψη του Ιπποκράτη σχετικα με τον πόνο
Οι αιτίες που βιώνεις τον πόνο είναι οι ακόλουθες:
Όταν ξεχνάς ποιος είσαι πραγματικά
Όταν ζεις από το επίπεδο του ‘εγώ’
Όταν έχεις προσκολληση είτε στην ευχαρίστηση ή τον πόνο
Όταν φοβάσαι τον θάνατο
”Ο θεμελιώδης εμπειρικός κανόνας είναι να ακολουθήσετε τα σχέδια της Φύσης. Εάν
είστε προσεκτικοί και δεν εναντιωθείτε στους νόμους της, θα αποκομίσετε πολλά
κέρδη. Η διατήρηση της Υγείας είναι βέβαια κεφαλαιώδους σημασίας, υπάρχουν όμως
και άλλα ουσιαστικά οφέλη.
Το Νερό και ο Άνεμος, και τα δύο μαζί διέπουν το περιβάλλον. Είναι πολύ σημαντικό να
έχετε την ικανότητα να εναρμονίζεστε με την σωστή ροή
Είναι πολύ σημαντικό να έχετε την ικανότητα να εναρμονίζεστε με την σωστή ροή. Εάν
κάνετε λάθος σχετικά με την θέση σας ως προς τη ροή, είναι πιθανόν να
αποσυντονίσετε τη ζωή σας”
Ο Ιπποκράτης ως βασική μέθοδο για την έρευνα του
χρησιμοποιεί την παρατήρηση (την ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΟΛΟΦΑΝΕΡΟΥ)
Παρόμοια είναι η προσέγγιση του Patanjali στα Yoga Sutras και ειδικότερα στο δεύτερο
μέρος του έργυ του όπου αφού δίνει την ιδέα του παρατηρητή και μας εντάσσει στην ιδέα
της παρατήρησης, μας παραθέτει τρόπους αποφυγής του ‘πόνου’ που δημιουργούμε οι ίδιοι
εμείς και μας καθοδηγεί στην πρακτικής της Γιόγκα ως μέσον για απελευθέρωση και
συμφιλίωση με την συμπαντική νοημοσύνη που είναι ανώτερη από την κατάσταση του νου
με τον οποίο βιώνουμε τη φυσική μας ζωή.
Έπειτα από χιλιάδες χρόνια πολύ μετά τις αρχαίες διδασκαλίες της γιόγκα, στη σύγχονη
κοινωνια μας έρευνες έχουν αποδείξει πως ο διαλογισμός φαίνεται να βελτιώνει όχι μόνο
την ανθεκτικότητα ενός ατόμου σε παράγοντες άγχους αλλά και τη συνολική ψυχική υγεία.
Καθώς όταν κάποιος ασκείται τακτικά, μπορεί να αλλάξει τη σύνδεση των νευρώνων στον
εγκέφαλο, όπως δήλωσε στο MNT ο δρ. Sanam Hafeez, αδειούχος ψυχολόγος στη Νέα
Υόρκη : ”Ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση ενός «νέου» εγκέφαλου’.
Στην πολυδιάστατη μελέτη του ορισμού της υγείας λοιπόν, η αντίληψη γύρω από το σώμα –
νου και τα συναισθήματα συμπεριλαμβάνει πολλές οπτικές γωνίες συνεπώς η δική μου
κατανόηση γύρω από την υγεία είναι πως δεν μπορούμε να αφήσουμε εκτός έναν
σημαντικό παράγοντα για την υγεία μας, το πνευματικό μας σώμα.
Οταν ο καθένας έχει όσα χρειάζεται και είναι χαρόυμενος παραγωγικός πετυχημένος, τότε
μπορούμε να θεωρήσουμε ότι βιώνει με καλή υγεία τον εαυτού του στον πλανήτη γη.
Ιωάννα Παπαδοπούλου
Πηγές έμπνευσης:
Robert Alan Good, Physician, researchgate
Center for the History of Medicine, Βιβλιοθήκη του Harvard
Φώτης Καφάτος, Μοριακή Βιολογία
Ιππροκάτης, Περί Αέρων υδάτων και τόπων
Φιλοσοφία του Φενγκ Σούι
Patanjali’s Yoga Sutras
Art of living
Περιοδικό Mindfulness
Youtube videos:
Swami Satchidananda
Swami Niranjananda
Sadguru talks
CWRU Medicine